De ge­schie­de­nis van de gemeente Bierbeek

De huidige gemeente Bierbeek bestaat uit 4 deelgemeenten: Bierbeek, Korbeek-Lo (oostelijk deel), Lovenjoel en Opvelp. Vanaf 1 januari 1977 vormen deze de gemeente Bierbeek. De fusiegemeente Bierbeek ligt aan de rand van het Hageland en Haspengouw. Kenmerkend in deze streek zijn de Noordoost-Zuidwest gerichte heuvelruggen, restanten van de laatste IJstijden. Zo’n heuvelrug bevindt zich midden ons grondgebied en hierop staat onze watertoren (102 m boven de zeespiegel).

Bierbeek dankt zijn naam niet aan bier (al is er een legende die dat wel vertelt), maar aan de vele bronnen die in Bierbeek ontspringen (uit het oudgermaans bir - birre - borre wat bron betekent). Aan de westkant van de heuvelrug, stromen alle beken via de Molenbeek af naar de Dijle in Leuven. Aan de oostkant ontspringt dan weer de Velpe, die samen met andere beekjes uitkomen in de Demer bij Halen.

De menselijke aanwezigheid in Bierbeek is ook al zeer oud. Bij opgravingen komen nog steeds restanten boven van groepen mensen of migranten die hier verbleven lang voor onze tijdrekening. Het Meerdaalwoud, dat gedeeltelijk op grondgebied Bierbeek ligt, was belangrijk voor houtkap en het branden van houtskool in prehistorische tijden. Er zijn ook tal van sporen van Romeinse kolonisering, o.a. een heuse Romeinse villa (de Villa Rustica aan het Stenenkruis) en een Romeinse begraafplaats (aan de Varenberg). De Romeinse heirbaan van Boulogne naar Keulen liep door Bierbeek in West-Oost-richting. Hiervan getuigen nog steeds straatnamen als Heerbaan, Keizerstraat en Groenstraat. Later werden diverse wegen in dezelfde richting aangelegd: de steenweg Leuven-Tienen (tussen 1779 en 1793), de spoorlijn Brussel-Luik (1837), de autoweg E40 (1971) en de Hogesnelheidslijn (1999).